Τετάρτη 29 Μαΐου 2013

560 ETH!

Σημαία και Θυρεός
Σαν σήμερα, πριν από ακριβώς 560 χρόνια η σημαντικότερη πόλη της εποχής, η Κωνσταντινούπολη (δεν είναι τυχαίο πως την ονόμαζαν Πόλη με "Π" κεφαλαίο), έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών. Η πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της μακροβιότερης που υπήρξε ποτέ, καθώς διήρκησε για περισσότερο από 1000 έτη, πέφτει στα χέρια των Τούρκων. Για τη μακροβιότητά της βέβαια, κανένας δεν αμφέβαλε, υπήρχαν όμως ενστάσεις τόσο για τηο πότε ξεκίνησε να υφίσταται, όσο και αν πράγματι υπήρξε ποτέ Βυζαντινή αυτοκρατορία. Κι αυτό διότι πολλοί συγγραφείς, αρνούνται την ύπαρξή της, θεωρούν ότι πρόκειται για παραχάραξη της ιστορίας η χρήση αυτού του ονόματος κι ότι δεν αποτελεί τίποτε παραπάνω από την εξέλιξη του Ανατολικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας Όσο για το πότε ξεκίνησε να υφίσταται; Υπάρχουν 3 πιθανές ημερομηνίες για το τέλος της Ρωμαϊκής και την έναρξη της Βυζαντινής. α)330μ.Χ., ημερομηνία μεταφοράς της πρωτεύουσας στην Κωνσταντινόύπολη. β)395μ.Χ., ημερομηνία διαίρεσης γ)476μ.Χ., ημερομηνία κατάλυσης του δυτικού τμήματος της Αυτοκρατορίας. Ο διαχωρισμός του 395μ.Χ., ο 4ος και τελικός, έγινε κυρίως για διοικητικούς λόγους, διότι δεν ήταν εύκολη η διοίκηση της τεράστιας αυτής χώρας, η οποία στην επικράτειά της είχε τα εξής σημερινά κράτη: Ιρλανδία, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Μέρος της Ελβετίας, Ιταλία (φυσικά), όλη την επικράτεια της τέως Ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, Ρουμανία, Αλβανία, Βουλγαρία και Κύπρο. Στην Ασία: Τουρκία, Τμήμα της Αρμενίας, της Συρίας, του Ιρακ και του Ιραν, καθώς και τα κράτη Ισραήλ, Λίβανος κι Ιορδανία. Τέλος, όσον αφορά την Αφρική, η Αυτοκρατορία επεκτεινόταν στα Βόρεια τμήματα των χωρών Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία, Λιβύη κι Αίγυπτος. Αυτή η διαίρεση είχε οριστεί στη διαθήκη του από τον θανόντα αυτοκράτορα Θεοδώσιο τον Α'. Το δυτικό τμήμα κλήθηκε να διοικήσει ο υιός του Ωνόριος ένω το Ανατολικό Τμήμα ο έτερος Υιός του Αρκάδιος. Για την Ιστορία, το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας, καταλύθηκε 81 χρόνια μετά (476μ.Χ.), ενώ το Ανατολικό τμήμα, γνωτό ως Βυζαντινή αυτοκρατορία, έζησε για άλλα 1000 χρόνια. Βέβαια, πρέπει να τονισθεί ότι, παρόλο που το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας καταλύθηκε νωρίς, η ρωμαϊκή κουλτούρα συνέχισε να επηρεάζει για χρόνια το ανατολικό. Το ρωμαϊκό δίκαιο και η λατινική γλώσσα, συνέχισε να χρησιμοποιείται από τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες. Μάλιστα οι Βυζαντινοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους συνεχιστές του ρωμαϊκού μεγαλείου. Όμως και ηγεμόνες άλλων κρατών ονόμαζαν τους εαυτούς τους αυτοκράτορες, έχοντας ως πρότυπο τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (τίτλοι όπως "τσάρος" για τη Ρωσία και "κάιζερ" για τη Γερμανία από το "καίσαρας"). Η εναπομείνασα Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία λοιπόν, εκχριστιανίστηκε και επί της ουσίας εξελληνίστηκε. Το 550, επί δυναστείας του Ιουστινιανού, το Βυζάντιο επανέκτησε την Ιταλία τμήματα της Βορείου Αφρικής και τη Νότια Ισπανία, ονειρευόμενος την ανασύσταση της παλαιάς Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτό κράτησε για λίγο, διότι η Αυτοκρατορία έχανε συνεχώς εδάφη, με αποτέλεσμα το 642, με την απομάκρυση του Βυζαντινού στόλου από την Αλεξάνδρεια, απολέσθησαν περιοχές της ελληνιστικής Ανατολής πέρα από τη Μικρά Ασία. Το 717 δε, τα εδαφη της αυτοκρατορίας περιορίζονταν στη Μικρά Ασία, την ανατολική Θράκη, την Αττική, την Εύβοια και την ανατολική Πελοπόνησο. Άξια αναφοράς για εκείνη την περίοδο, αποτελεί η κόντρα ανάμεσα στου Εικονομάχους και τους εικολάτρες (επί της ουσίας Ειδωλολάτρες, καθώς λάτρευαν την εικόνα αυτή καθ' αυτή κι όχι το πρόσωπο που αυτή απεικόνιζε) μεταξύ των ετών 726 - 842, η οποία έληξε υπερ των εικονομάχων. Το τέλος της εικονομχίας, συμπιπτει με την περίοδο που ανέλαβε η Μακεδονικής Δυναστείας, χάρη στους πολέμους της οποίας, κατέστη δυνατή η ανάκτηση σχεδόν όλων των εδαφών της σημερινής Ελληνικής επικράτειας και του Νοτίου τμήματος της σημερινής Ιταλίας. Επι δε δυναστείας του Βασιλείου Β' του Βουλγαροκτόνου, υποτάχθηκαν οι Βούλγαροι και τα όρια του Βυζαντίου έφτασαν και πάλι ως το Δούναβη. Η επέκταση όμως κράτησε για λίγο. Το 1071 ο Βυζαντινός Στρατός, ηττάται από τους Σελτζούκους Τούρκους στη μάχη στο Ματζικέρτ. Χάνει μεγάλο μέρος της Μικράς Ασίας, ενώ σχεδόν την ίδια περίοδο χάνει και το Μπάρι, την τελευταία περιοχή στην Ιταλία όπου είχε έρεισμα. Ακολουθεί το 1204 η πρώτη άλωση από τους Φράγκους της 4ης Σταυροφορίας. Η Πόλη για 57 έτη παραμένει υπόδουλη, εως το 1261, όταν και απελευθερώνεται από το στρατηγό Αλέξανδρο Στρατηγόπουλο. Για αυτά τα έτη 3 κράτη διατήρησαν το Βυζαντινό στοιχείο, της Τραπεζούντας, της Ηπείρου και του Μυστρά. Μετά την ανακατάληψη, τα όρια του κράτους περιελάμβαναν τμήμα της Μικράς Ασίας, τη Θράκη, τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, τη Δυτική Στερεά Ελλάδα, ενώ από Πελοπόνησο την περιοχή του Δεσποτάτου του Μυστρά. Επήλθε όμως σταδιακή αποδυνάμωση κι απώλεια εδαφών από τις επιθέσεις των Οθομανών Τούρκων. Μάλιστα, η κατάληψη της Καλλίπολης το 1354 από τους Οθωμανούς έφερε ορδές φανατικών μουσουλμάνων και κύκλωσε εδαφικά το Βυζάντιο. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι 50 χρόνια προ της τελικής πτώσης, το 1400, η Βυζαντινή αυτοκρατορία περιοριζόταν στην Ανατολική Θράκη, τη Θεσσαλονίκη και το δεσποτάτο του Μυστρά, ενώ ήδη από το 1373 πλήρωνε φόρους υποτέλειας στους Οθωμανούς. Έτσι έφτασε η ώρα η μακρόχρονη αυτοκρατορία να τελειώσει. Στις 6 Απριλίου του 1453, ο Σουλτάνος των Οθωμανών, Μωάμεθ ο Β' ξεκίνησε την πολιορκία της Πόλης. Η πτώση επήλθε (κατά πολλούς και με έσωθεν "βοήθεια" από την Εκκλησία, με το γνωστό θρύλο της κερκόπορτας) την 29η Μαϊου του 1453 κι έκτοτε παραμένει υπο Τουρκική κυριαρχία. Παρολ' αυτά μέρος της Βυζαντινής παράδοσης ζει ακόμη και θα ζεί για πάντα, μέχρι την απελευθέρωση...

2 σχόλια: